اختلال وسواس فکری-عملی چيست و با ما چه می‌کند؟
این اختلال (OCD)، نوعی اختلال روانی است که افراد در آن افکار، احساسات، تصورات یا حالات ناخواسته و مکرری (وسواس فکری) را تجربه می‌کنند و درگیر رفتارها و کنش‌های روانی (وسواس عملی) در پاسخ نسبت به آن افکار می‌شوند.
علائم:
• وسواس فکری امیال، افکار و تصورات تکرار شونده‌ی مزاحم و ناخواسته‌ای هستند که افراد آنها را تجربه می‌کنند و این نوع از افکار در بیشتر آنها باعث اضطراب و پریشانی می‌شود.
۵ نوع رایج و وسواس فکری:
۱- ترس از آلودگی (میکروب‌ها و ویروس‌ها)
۲- ترس از آسیب (ترس از قفل نبود در ها)
۳- توجه بیش از حد به نظم و قرینه سازی
۴- وسواس در مورد علائم جسمی
۵- افکار ناخواسته‌ی مربوط به باورهای دینی ( افکاری که فرد آنها را توهین آمیز یا کفرآمیز می‌داند، ترس از رفتن به جهنم)
• وسواس عملی، رفتارها و کنش‌های روانی تکراری هستند که فرد در پاسخ به یک وسواس فکری یا بر اساس قوانین سختگیرانه، خود را مجبور به انجام آنها می‌کند. این رفتارها به منظور مقابله با یک اتفاق یا موقعیت ترسناک انجام می‌شوند.
۷ نوع رایج وسواس عملی:
۱- چک کردن
۲- تمیز کردن/شستن
۳- تکرار انواع دیگر رفتارها
۴- تکرار کلمات یا دعاهای خاص
۵- نظم/قرینه سازی/دقت
۶- جمع آوری
۷- شمارش
علت‌ها:
• در حالی که علل اختلال وسواس فکری- عملی به‌طور کامل شناخته نشده‌اند، اما عوامل ژنتیکی و محیطی در آن دخیل‌اند.
• افرادی که یک والد، خواهر یا برادر و یا فرزند مبتلا به این اختلال را دارند، در معرض بیشتر برای ابتلا به آن می‌باشند.
• همچنین مطالعات انجام شده روی دوقلوها نیز تاثیر ژنتیکی را در ایجاد این اختلال تائید می‌کند.
• سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی و سایر رویدادهای آسیب‌زا نیز با خطر بیشتری همراه است.
درمان:
• اختلال وسواس فکری- عملی، معمولا با روان درمانی، دارو و یا هر دو به طور همزمان درمان می‌شود.
• فرد مبتلا که در ابتدا توسط درمانگر هدایت می شود، در معرض افکار و موقعیت‌هایی که اضطراب ایجاد می کنند و یا منجر به وسواس و عمل می‌شوند، قرار می‌گیرد.
• در انجام این کارها فرد یاد می‌گیرد که خود را درگیر کارهای معمولی نکند.
• هدف این رویکرد، کاهش تدریجی اضطرابی می‌باشد که ناشی از چنین افکار و برخوردهایی است تا فرد بتواند علائمش را بهتر مدیریت کند.
منبع: psychologytoday.com
مترجم: زینب افشارمنش